صنعتگران مهر تولید کننده تجهیزات قالب بندی بتن

تولید کننده قالب فلزی بتن

انواع ساختمان از لحاظ مصالح مصرفی

1-ساختمان های بتنی:

ساختمان بتنی ساختمانی است كه براي اسكلت اصلي آن از بتن آرمه (سيمان شن، ماسه و فولاد به صورت ميله‌گرد ساده و يا آجدار)استفاده شده باشد در ساختمان های بتنی سقف ها به وسیله دال های بتنی پوشيده مي‌شود و يا از سقف های تيرچه و بلوك و يا ساير سقف های پيش ساخته استفاده مي‌گردد و براي ديوار‌هاي جدا كننده ممكن است از انواع آجر مانند: سفال تيغه‌اي آجر ماشيني سوراخ‌دار آجر معمولي و يا تيغه‌گچي و يا چوب استفاده شده و ممكن است از ديوار بتن آرمه هم استفاده شود. در اين نوع ساختمانها شاه تيرها و ستونها از بتن آرمه از بتن مسلح ساخته مي‌شود.

2-ساختمان های فلزی:

در اين نوع ساختانها براي ساختن ستونها و پلها از پروفيلهاي فولادي استفاده مي‌شود در ايران معمولاً ستونها را از تير‌آهنهاي I دوبل يا بال پهن‌هاي تكي استفاده مي‌نمايند و همچنين براي اتصالات از نبشي –تسمه و براي زير ستونها از صفحه فولادي استفاده مي‌شود و معمولاً دو قطعه فولادي را با استفاده از جوش به همديگر متصل مي‌‌نمايند. سقف اين نوع ساختمانها ممكن است تيرآهن و طاق ضربي باشد و يا انواع سقفهاي ديگر از قبيل تيرچه و بلوك و غيره استفاده گردد براي پارتيشنها مي‌توان مانند ساختمانها بتوني از انواع آجر و يا قطعات گچي و يا چوب يا سفالهاي تيغه‌اي استفاده نمود جدا كننده‌ها از مصالح سبك انتخاب مي‌شوند.

3-ساختمان های آجری

در ساختمانهاي كوچك كه از چهار طبقه تجاور نمي‌نمايند مي‌‌توان از اين نوع ساختمان استفاده نمود اسلكت اصلي اين نوع ساختمان‌ها آجري بود و براي ساختن سقفها در ايران معمولاً از پروفيلهاي فولادي I و آجر به صورت طاق ضربي استفاده مي‌گردد و يا از سقف تيرچه و بلوك استفاده مي‌شود در اين نوع ساختمانها براي مقابله با نيروهاي جانبي زلزله بايد حتماً از شناژهاي روي كرسي چيني و زير سقفها استفاده شود.

در ساختمانهاي آجري معمولاً ديوارهاي حمال در طبقات مختلف روي هم قرار مي‌گيرند و اغلب پارتيشن ها نيز همين ديوارهاي حمال مي‌باشند حداقل عرض ديوارهاي حمال نبايد از 35 سانتيمتر كمتر باشد.

مراحل ساختن یک ساختمان

بازدید زمین و ریشه کنی: قبل از شروع هر نوع عملیات ساختمانی باید زمین محل ساختمان بازدید شود و وضیعت و فاصله آن نسبت به خیابان ها و جاده های اطراف مورد بازرسی قرار گیرد و همچنین پستی و بلندی زمین با توجه به نقشه ساختمان مورد بازدید قرار گرفته و در صورتی که ساختمان دارای اهمیت خاص باشد پستی و بلندی و سایر عوارض زمین باید توسط مهندسین نقشه بردار تعیین گردد و همچنین باید محل چاه های فاضلاب و چاه های آب قدیمی که ممکن است در هر زمین موجود باشد تعیین شده و محل آن نسبت به پی سازی مشخص گردد و در صورت لزوم این چاه ها باید با بتن یا شفته آهک پر شود و محل احدث ساختمان نسبت به زمین تعیین شده و نسبت به ریشه کنی (ریشه های نباتی که ممکن است در زمین روئیده باشد) در آن محل اقدام شود و خاک های اضافی دکاپاژ به بیرون محل گردد و بالاخره باید شکل هندسی زمین و زوایای آن کاملا معلوم شده و با نقشه ساختمان مطابقت داده شود.

پیاده کردن نقشه

پس از بازديد محل و ريشه‌كني اولين قدم در ساختمان پياده كردن نقشه مي‌باشد منظور از پياده كردن نقشه يعني انتقال نقشة ساختمان از روي كاغذ بروي زمين با ابعاد اصلي بطوريكه محل دقيق پي‌ها و ستونها و ديوارها و زيرزمينها و عرض‌پي‌ها روي زمين به خوبي مشخص باشد. بايد سعي شود حتما در موقع پياده كردن نقشه از نقشه پي كني استفاده گردد براي پياده كردن نقشه ساختمان هاي مهم معمولاً از دوربين هاي نقشه برداري استفاده مي‌شودولي براي پياده كردن نقشه ساختمان هاي معمولي و كوچك از متر و ريسمان بنائي كه به آن ريسمان كار هم مي‌گويندهمچنين شلنگ تراز استفاده مي‌شود براي پياده كردن نقشه با متر و ريسمان كار ابتدا بايد محل كلي ساختمان را روي زمين مشخص نموده و بعد با كشيدن ريسمان در يكي از امتدادهاي تعيين شده و ريختن گچ يكي از خطوط اصلي ساختمان را تعيين مي‌نماييم بعد ديگر ساختمان را كه عمود بر خط اول مي‌باشد با استفاده از قضيه فيثاغورس رسم مي‌نماييم كه در اصطلاح بنايي استفاده از اين روش را روش 3-4-5 مي‌گويند زيرا در اين روش معمولاً اضلاع مثلث 3 متر و 4 متر و وتر مثلث 5 متر است براي مكانهاي كوچكتر و بزرگتر مي‌توان از مضربهاي اين اعداد استفاده نمود.

در موقع پياده‌ كردن نقشه براي جلوگيري از جمع شدن خطاها بهتر است اندازه‌ها را هميشه از يك نقطه اصلي كه آنرا مبدأ مي‌ناميم حساب نموده و روي زمين منتقل نماييم بعد از اتمام كار پياده كردن نقشه و قبل از اقدام به گودبرداري يا پي كني بايد حتماً مجدداً اندازه‌هاي نقشه پياده شده را كنترل نمائيم تا حتي المقدور از وقوع اشتباهات جلوگيري شود. براي اينكه مطمئن شويم زواياي بدست آمده اطاقها قائمه مي‌باشد بايد دو قطر هر اطلاق را اندازه بگيريم چنانچه مساوي بودند آن اطاق گونيا مي‌‌باشد به اين كار اصطلاحاً چپ و راست مي‌گويند.

گودبرداری

بعد از پياده كردن نقشه و كنترل آن در صورت لزوم گود‌برداري انجام مي گردد.گود برداري براي آن قسمت از ساختمان انجام مي‌شود كه در طبقات پايين‌تر از كف طبيعي زمين ساخته مي‌شود مانند موتور خانه‌ها ، انبارها، پاركينگ‌ها و غيره… در موقع گود‌برداري چنانچه محل گودبرداري بزرگ نباشد از وسايل معمولي مانند بيل و كلنگ‌ و فرغون استفاده مي‌گردد. براي اين كار تا عمق معيني كه عمل پرتاب خاك با بيل به بالا امكان‌پذير است (مثلاً 2 متر) عمل گود برداري را ادامه مي‌‌دهند و بعد از آن پله‌اي ايجاد نموده و خاك حاصله از عمق پايين‌تر از پله را روي پله ايجاد شده ريخته و از روي پله دوباره به خارج منتقل ‌مي‌نمايند.

براي گودبرداري هاي بزرگتر استفاده از بيل و كلنگ مقرون به صرفه نبوده و بهتر است از وسايل مكانيكي مانند لودر و غيره استفاده شود از اينگونه موارد براي خارج كردن خاك از محل گودبرداري و حمل آن به خارج كارگاه معمولاً از سطح شيبدار استفاده مي‌گردد. بدين طريق كه در ضمن گودبرداري سطح شيبداري در كنار گودبرداريبراي عبوركاميون و غيره ايجاد مي‌گردد كه بعد از اتمام كار اين قسمت به وسيله كارگر برداشته مي شود.

در ضمن بهتر است كه گودبرداري را تا زير سطح پي‌ها ادامه بدهيم زيرا در اين صورت اولاً براي قالب بندي پي‌ها آزادي عمل بيشتري داريم درنتيجه پي‌هاي تميز‌تر و درست‌تر خواهد بود در ثاني مي‌توانيم خاك حاصل از چاه كني و همچنين نخاله‌هاي ساختمان را در فضاي ايجاد شده بين پي‌هاي بريزيم كه اين مطلب از لحاظ اقتصادي اهميت زيادي دارد. براي جلوگيري از ريزش ديواره‌هاي محل گود‌برداري به داخل گود معمولاً ديواره اطراف بايد داراي شيب ملايم باشد كه با خط عمود زوايه‌اي به اندازة   مي‌سازد اندازة اين زوايه بستگي به نوع خاك محل گودبرداري دارد هر قدر خاك محل سست‌‌تر و درشت دانه تر باشد بزرگتر است.

در صورت وجود ساختمان ديگر در مجاورت محل گود برداري بايد جهت جلوگيري از حوادث و بروز خسارت مالي يا جاني با استفاده از تنگ بندي ساختمان مجاور ضريب اطمينان عمليات را افزايش داد . تنگ ها ترجيحا بايد از نوع فولادي بوده(حداقل تير آهن 14) كه محل اتصال تنگ به ديوار برش 45 درجه مي خورد. ترجيحا تنگ ها بايد توسط جوش به ستون هاي ساختمان مجاور متصل گردد.درصورت چوبي بودن تنگ ها بايد با ميخ كوبي كافي و به اندازه از پايداري مجموعه در برار نيروها اطمينان حاصل كرد.محل اتصال تنگ ها به ديوار بايد توسط گچ كاملا پوشيده گردد تا در صورت حركت يا بروز هر گونه موردي كه امكان ريزش مجموعه را فراهم سازد با مشاهده ترك هايي كه روي قشر گچي ايجاد مي شوداز هر گونه حادثه اي جلوگيري نمود.

پي كني

اصولاً پي كني به دو دليل انجا مي‌شود:

دسترسي به زمين بكر

با توجه به اينكه كليه بار ساختمان بوسيله ديوارها يا ستون‌ها به زمين منتقل‌ مي شود در نتيجه ساختمان بايد روي زميني كه قابل اعتماد بوده و قابليت تحمل بار ساختمان را داشته باشد بنا گردد براي دسترسي به چنين زميني ناچار به ايجاد پي براي ساختمان مي‌باشيم.

براي محافظت پايه ساختمان

براي محافظت پايه ساختمان و جلوگيري از تأثير عوامل جوي در پايه ساختمان بايد پي‌سازي نماييم در اينصورت حتي در بهترين زمينها نيز بايد حداقل پي‌هايي به عمق 40 تا 50 سانتي متر حفر كنيم. عرض و طول و عمق پي‌ها كاملاً بستگي به وزن ساختمان و قدرت تحمل خاك محل ساختمان دارد درساختمانهاي بزرگ قبل از شروع كار به وسيله آزمايشات مكانيك خاك قدرت مجاز تحملي زمين را تعيين نموده و از روي آن مهندس محاسب ابعاد پي را تعيين مي‌نمايد و در ساختمانهاي كوچك بايد از مقاومت زمين در مقابل بار ساختمان مطمئن شويم.اغلب مواقع قدرت تحمل زمين براي ساختمان هاي كوچك با مشاهده خاك پي و ديدن طبقات آن و طرز قرار گرفتن دانه‌ها بر روي يكديگر و يا با ضربه زدن به وسيله كلنگ به محل پي قابل تشخيص است.

شمع کوبی

در زمينهائي كه خيلي سست بوده و به هيچ وجه قدرت تحمل بار ساختمان را نداشته باشند مانند خاك هاي و يا زمينهاي ماسه‌اي و يا در محل هاي كه زمين بكر در عمق‌هاي زياد قرار داشته و برداشتن كليه خاك هاي سطحي مقرون به صرفه نباشد ازطريق شمع‌كوبي بار ساختمان را به زمين بكر منتقل مي‌شود.به اين طريق كه در امتداد پي‌هاي ساختمان يعني در طول ديوارهاي اصلي كه باربر مي‌باشند با فاصله‌هاي معين چاه حفر مي‌نمايند و اين حفاري تا زمين بكر و محكم ادامه مي‌دهند سپس اين چاه را با بتن و يا شفته پر مي‌كنند بعد از پر كردن اين چاه ها روي آنرا بوسيله طاق هاي آجري و يا سنگي و يا بتوني به هم مربوط نموده و بعد روي آنرا ديوار چيني مي‌نمائيم با وجود اينكه چنين فرض مي‌شود كه كليه بارهاي وارده بر اين شمع كوبي محوري مي‌باشد ولي براي تحمل نيروي برشي و لنگر خمشي احتمالي بهتر است در هر چاه 8 تا 10 عدد ميلگرد آجدار كه قطر آن بوسيله محاسبه بدست مي‌آيد و نبايد از ميلگرد نمره 10 كمتر باشد قرار داد و آنها را به وسيله ميلگردهاي عرضي دور پيچ شده به يكديگر متصل نمود.

ساختمان های فلزی

ساختمان فلزي ساختماني است كه ستون ها و تيرهاي اصلي آن از پروفيل‌هاي مختلف فلزي بوده و بار سقف هاي و ديوارها و جدا كننده‌ها بوسيله تيرهاي اصلي به ستون منتقل شده به وسيله ستون ها به زمين منتقل گردد.

مزايا و معايب

اجرا اين نوع ساختمانها خيلي سريع پيشرفت مي‌نمايد در صورتي كه براي ساختن نوع بتني يا آجري زمان بيشتري لازم است. ستون ها و قطعات باربر ساختمان‌هاي فلزي فضاي كمتري را اشغا ل مي‌نمايد و اين خود باعث بوجود آمدن سطح مفيد زيادتر در ساختمان هاي فلزي مي‌گردد. در صورتي كه براي ساختمان هاي بتني مرتفع ناچار به ايجاد ستون ها و ديوارهاي قطور مي‌باشيم.

ساخت قطعات ساختمان هاي فلزي در خارج از محوطه كارگاه ممكن بوده و اين خود از لحاظ دقت كار و كيفيت بهتر قطعات و همچنين از لحاظ اقتصادي به صرفه مي‌باشد. ساختن ساختمان هاي فلزي كمتر تابع آب و هوا و عوامل جوي مي باشد در صورتي كه ادامه كار ساختمان هاي بتني در هواي زير4 درجه سانتي گراد ممنوع است .امكان تقويت ساختمان بعد از اتمام كار از مزاياي ساختمان فلزي است.

پي‌سازي در ساختمانهاي فلزي

در ساختمانهاي فلزي بيشتر از پي هاي   منفرد استفاده مي‌نمايند و در زمينهاي سست و ساختمانهاي بسيار سنگين از پي‌هاي سراسري هم استفاده مي‌كنند پي‌هاي منفرد براي ساختمانهايي كه بار آن به طور متمركز به زمين منقتل مي‌شود ساخته مي‌گردد مانند ساختمانهاي فلزي و يا بتنی

زمين مناسب:

زميني براي پي سازي مناسب است كه قدرت مجاز آن تاب و تحمل وزن ساختمان را داشته باشد در هر حال در موقع پي‌سازي بايد سطح زير پي كاملاً صاف و تقريباً تراز بوده و عاري از خاشاك و يا هر نوع عوامل خارجي باشد و بايد پي‌سازي مستقيماً از روي خاك انجام شود.

بتن مگر بتن :

مگر كه به آن بتن لاغر يا بتن كم سيمان هم مي‌گويند اولين قشر پي‌سازي در پي‌هاي منفرد مي‌باشد مقدار سيمان در بتن مگر در حدود 100 الي 150 كيلوگرم در متر مكعب است در پي‌ها بتن مگر به دو دليل مورد استفاده قرار مي‌گيرد:

براي جلوگيري از تماس مستقيم بتن اصلي پي با خاكبرداری رگلاژ كف پي و ايجاد سطح صاف براي ادمه پي سازي ضخامت بتن مگر در حدود 10 سانتي‌متر مي‌باشد و معمولاً قالب‌بندي از روي بتن مگر شروع مي‌شود.

ميلگردهاي كف پي

اصولاً بتن در مقابل نيروهاي کششی ضعيف بوده و در ناحيه كششي در آن ترك ايجاد مي‌شود لذا براي جلوگيري از ترك خوردگي بتن در محل تار‌هاي کششی ميله‌گردهاي فولادي قرار مي‌دهند. تارهاي کششی در پي‌ها در كف پي بوده و ميلگردها را در دو جهت به صورت شبكه (در حدود 5 سانتي‌متر بالاتر از بتن مگر) قرار مي‌دهند. اين كارمعمولا بوسيله قطعات كوچك سنگ يا لقمه هاي بتني انجام مي گردد. بطوريكه در هنگام بتن‌ريزي اين شبكه در بتن غرق شود و يا مي‌توان ابتدا در حدود 5 سانتي‌متر كف پي بتن ريخت و بعد اين آرماتورها را روي آن قرار داده و بتن را تا ضخامت تعيين شده در نقشه ادامه داد بايد سر كليه آرماتورها به صورت چنگك خم شده و يا به صورت گونيا برگردانيده شود.

بايد توجه شود كه هيچ وقت ميله‌گردهايي كه در داخل بتن قرار مي‌گيرد نبايد رنگ‌آميزي شده و يا به روغن و مواد آلي آغشته گردد كه در اين صورت رنگ روي ميله‌‌گرد مانع چسبيدن بتن و فولاد به يكديگر مي‌گردد. فاصله ميله‌گردها بايد يكنواخت باشد به طوري كه بزرگترين دانه بتن به راحتي از داخل آن رد بشود. بايد بتن پي يا ستون و يا دال بتني كاملاً يكپارچه و توپر و متراكم بوده و در آن حفره‌هاي خالي وجود نداشته باشد. براي اين كار اغلب از ويبراتور استفاده مي‌نمايند بايد توجه داشت كه اگر بتني را بيش از حد لازم ويبره نمائيم دانه‌بندي بتن از هم مي‌پاشد و باعث غير يكنواختي و ضعف قطعه بتني مي‌گردد. بهتر است در صورت امكان همزمان با بتن‌ريزي با نواختن ضربه‌هاي ملايم به پشت قالب بتن را ويبره نمائيم.در بعضي از ساختمان ها قالب را با تيغه‌هاي آجري درست مي‌كنند قالبهاي آجري از لحاظ سرعت كار و اقتصادي مقرون به صرفه مي‌باشد ولي به علت آنكه آجر آب بتن مجاور خود را به سرعت مكيده و آن را خشك كرده و مانع فعل و انفعال شيميايي تدريجي آن گشته و در نتيجه بتن مجاور قالب به استقامت دلخواه نمي رسد بايد روي آجر را با ورقهاي پلاستيكي پوشانيد تا آجر مستقيماً در تماس نباشد.

بايد توجه داشت بتني كه استفاده مي‌شود داراي دانه‌بندي شن و ماسه خوب و پيوسته استفاده شود ودر طرح اختلاط آن بايد به شرايط آب و هوايي دقت كافي داشت. آبي كه در بتن استفاده مي شود بايد پاك و زلال بوده و فاقد عناصر تركيب شونده با سيمان و دانه‌هاي تشكيل دهنده بتن باشد.

صفحه زير ستون يا ميله‌گردهاي ريشه:

چنانچه پي ريخته شده جهت ستون بتني باشد ميله‌گردهاي عمودي كه قسمتي از آن در خارج پي قرار گرفته باشد در بتن پي قرار مي‌‌دهند و آرماتورهاي ستون را به آن مي‌بندند(ميلگرد انتظار).

چنانچه پي ريخته شده جهت ستون فلزي باشد براي آنكه فشار وارده از ستون در سطح پي تقسيم شود زير ستون روي پي صفحه‌اي فلزي كه ابعاد آن با محاسبه تعيين مي شود قرار مي‌دهند چون ممكن است به ستون به جز بارهاي عمودي نيروهاي جانبي نيز وارد شود صفحه زير ستون را به وسيله ميله‌گردهايي در بتن محكم مي‌كنند(بولت). براي اين منظور به اين صورت عمل مي‌كنند كه 4 عدد ميله‌گرد با نمره حداقل22 يا بيشتر كه سر آن بصورت چنگك يا گونيا خم شدهو سر ديگر آنرا پيچ و مهره كرده‌اند در بتن قرار مي‌دهند. در صفحه زير ستون نيز چهارعدد سوراخ درست مقابل اين چهار ميله‌گرد ايجاد مي‌نمايند و ميلگردها را از سوراخ صفحه رد نموده و با مهره محكم مي‌نمايند قطر ميلگردها به وسيله محاسبه بدست مي آيد. بايد توجه داشت كه چون بتن بعد از خشك شدن قدري تقليل حجم پيدا مي‌كند اغلب زير صفحه خالي مي‌شود بنابراين بعد از بتن ريزي و پر كردن اين جاي خالي صفحه را خارج مي‌كنند و زير آنرا با گروت پر مي‌كنند و سپس صفحه‌ را مي‌بندند.

شناژ

براي آنكه پي‌هاي منفرد به همديگر متصل بوده در موقع نشست ساختمان و يا تكان هاي ناگهاني با همديگر كار كنند پي‌هاي نقطه‌اي يا منفرد را به وسيله شناژ به همديگر متصل مي‌نماييم.

قفسه شناژ

پس از آنكه قالب‌ بندي انجام شد وزير ستون‌ها را داخل پي‌هاي منفرد قرار دادند قبل از بتن‌ريزي پي‌هاي منفرد را به وسيله حداقل 4 ميلگرد 12 به يكديگر وصل مي‌نماييم اين ميله‌گردها بوسيله ميله‌گردهاي عرضي (خاموت) به هم متصل مي‌كنند اين قفسه‌ها شناژ بايد حداقل تا 4/1 بعد پي منفرد به داخل آن ادامه پيدا کند.

اجزاء تشكيل دهنده ساختمانهاي فلزي:

ساختمانهاي فلزي از اجزآن مهم زير تشكيل مي شود:

ستون ها

پل يا تيرهاي اصلي

تيرچه‌ها

پروفيلهاي اتصال

ستون ها

در ساختمان هاي فلزي و بتني به آن قسمت از اجزاء كه تحت نيروي فشاري واقع هستند ستون مي‌گويند. بار سقف ها توسط پل ها به ستون ها از ستونها به زمين منتقل مي‌گردد. قسمتهاي مختلف ستون عبارتند از:

قسمتهاي اصلي ستون.

قسمتهاي اتصال دهنده

صفحه‌هاي تقويتي.

جوش

اتصال ستون به صفحه زير ستون.

قسمت اصلي ستون

قسمت اصلي ستون عبارت از آن پروفيلي است كه بارهاي فشاري را تحمل مي نمايد براي مساحت ستون مي‌توان از پروفيلهاي مختلف استفاده نمود مانند دو عدد تيرآهنIمعمولي و يا يك عدد آهن بال پهن و يا دو عدد ناوداني و يا يك عدد قوطي چهار گوش و يا چهار عدد نبشي و غيره. در ايران براي ساختن ستون ها معمولاً از دو عدد تيرآهنIمعمولي استفاده مي شود و آنها را به وسيله تسمه به يكديگر متصل مي‌كنند بايد توجه شود كه قبل از كار از صاف و راست بودن تيرآهن كاملاً مطمئن شد و در غير اينصورت بايد با پتك آنرا صاف كرد و يا آهن را عوض كرد البته هر چه به تيرآهن قبل از مصرف ضربه كمتري زده شود بهتر است.در مرحله بعد تيرآهن‌هاي ستون ها را با فاصلة معين كه در نقشه محاسباتي تعيين شده است كنار هم قرار داده و به وسيله تسمه‌هائي كه از قبل بريده شده و آماده مي‌باشد با خال جوش ا به يكديگر متصل مي‌نمايند و آنگاه، براي جلوگيري از پيچيدگي نخست ابتدا و انتها و كمر ستونها را به تيرآهن هاي زير سري جوش داده و بعد كليه ستون ها را با خال جوش به يكديگر متصل مي‌كنيم و سپس جوشكاري را تكميل مي‌نمائيم و بدين ترتيب تا 90 درصد از پيچيدگي ستونها جلوگيري مي شود.

تسمه‌هاي اتصال:

همانطوريكه گفته شد ممكن است ستون از دو عدد تيرآهنIو يا دو عدد ناوداني و يا چهار عدد نبشي و غيره تشكيل شده باشد معولاً اين پروفيل ها را توسط تسمه به يكديگر متصل مي‌نمايند. ابعاد اين تسمه‌ها توسط محاسبه تعيين مي‌گردد. طول تسمه‌ها معمولاً به اندازة پشت تا پشت ستون ها مي‌باشد (مقداري كمتر براي جوشكاري) تسمه‌ها را يا به صورت موازي و يا به صورت مورب به يكديگر جوش مي‌دهند.

-صفحه‌هاي تقويتي

گاهي ممكن است ستون انتخاب شده از لحاظ شماره تيرآهن براي كليه طبقات مناسب بوده و فقط براي يك يا دو طبقه پايين كه بار بيشتري را تحمل مي‌نمايد ضعيف باشد در اين صورت ممكن است مهندس محاسب براي تقويت ستون ورق هاي تقويتي سراسري پيشنهاد نمايد در اين صورت ديگر براي اتصال ستون در اين قسمت از تسمه استفاده نمي‌گردد.

تقليل ضخامت ستون

در ساختمان هاي مرتفع كه در طبقات پايين از ستون هايي با شماره زياد استفاده مي‌گردد از لحاظ اقتصادي مقرون به صرفه نيست كه ستون ها با همين شماره در طبقات بالا كه بار كمتري را تحمل مي‌نمايد ادامه يابد. لذا بعد از هر دو يا سه طبقه از تيرآهنهايي با دو يا چهار شماره كمتر براي ساختن ستون استفاده مي شود در اين مواقع بايد از چهار عدد تسمه استفاده شود كه دو عدد آن فقط به ستون باريكتر جوش مي‌شود تا با ستون پهن‌تر هم رو بشود و به آن تسمه هم رد كننده مي‌گويند و از دو عدد تسمه ديگر براي اتصال دو قسمت ستون به يكديگر استفاده مي‌گردد.

لچگي يا ورق پشت بند

اگر ممان هاي وارده در پاي ستون زياد باشد و احتمال خم شدن نبشي‌ها در محل اتصال ستون با صفحه زير ستون موجود باشد دو يا سه قطعه تسمه به صورت لچگي بين دوبال نبشي قرار داده و به خوبي جوش مي‌دهند تا از خم شدن نبشي جلوگيري نمايند از اين قطعات لچگي در نبشي هاي زير سر پل ها كه داراي بار زياد مي باشد نيز استفاده مي‌گردد ضخامت اين لچگي‌ها در حدود 10 الي 12 ميليمتر مي‌باشد.

جوش:

متداولترين وسيله اتصال دهنده قطعات فلزي به يكديگر در ايران جوشكاري مي‌باشد كه معمولاً از دستگاه هاي جوش برقي استفاده مي‌شود اين دستگاه ممكن است مستقيماً با برق شهر كار كند و يا خود به وسيله موتور توليد برق نموده عمل جوشكاري را انجام دهد كه به اين نوع اخير دستگاه جوش سيار گفته مي شود در ايران براي اتصال قطعات فلزي بيشتر از جوش الكتريكي استفاده مي‌شود بعد جوش بوسيلة محاسبه تعيين مي شود و بستگي به قطر قطعاتي دارد كه به وسيله جوش به يكديگر متصل مي‌شوند ولي در هر حال از 6 مليمتر نبايد كمتر شود در موقع انتخاب الكترود جوشكاري بايد دقت كافي به عمل آيد و الكترودي انتخاب بشود كه متناسب با جوشكاري بوده و بعد لازم را به راحتي ايجاد نمايد همچنين بايد توجه نمود تا آمپر دستگاه به نحوي انتخاب گردد كه قادر به ذوب نمودن الكترود انتخاب شده باشد و بهتر است تا آنجا كه ممكن است جوشكاري روي زمين بطور افقي روي قطعات انجام شود.

اتصال ستون به صفحه زير ستون

همانطوريكه قبلاً گفته شد صفحه زير ستون كاملاً نوار و در يك سطح كار گذاشته شده است اكنون متذكر مي‌‌گردد سطح انتهايي ستون يعني محل اتصال آن به صفحه زير ستون بايد كاملاً مستوي بود و به طوريكه در موقع قرار دادن آن روي صفحه تمام نقاط آن با صفحه در تماس باشد.

سپس ستون را بلند مي‌كنند اين عمل معمولاً با جرثقيل انجام مي شود سپس ستون را با شاغول معمولي بنايي شاقول نموده و دور تا دور آنرا به صفحه زير ستون جوش مي‌دهند در مرحله بعدي براي تكميل كار ستون را به وسيله چهار عدد نبشي 10 تا 12 و يا بزرگتر به صفحه زير ستون جوش مي‌دهند ابعاد اين نبشي‌ها طبق محاسبه تعيين مي‌گردد. در بعضي از ستون ها كه داراي خارج از محوري شديد مي‌باشد بجاي نبشي از صفحات مستطيل شكل كه طول آنها بيشتر از پشت تا پشت ستون است استفاده مي‌گردد

پل‌ها يا تيرهاي اصلي

پل‌ها آن قسمت از ساختمان فلزي هستند كه بار سقف وسيله آن ها به ستون ها منتقل مي‌گردد و يا به آن از ساختمان فلزي كه بين ستون ها قرار مي‌گيرد پل و يا تير اصلي مي‌گويند.

طريقه اتصال پل به ستون

حالت اول پل از كنار ستون عبور نمايد: ساده‌ترين شكل اتصال پل به ستون آن است كه پل در جهت بالا تيرآهن ستون امتداد پيدا كند كه در اين حالت معمولاً از پل سراسري استفاده مي‌نمايند اين پل ها به وسيله يك عدد ورق كه در محل عبور پل به ستون جوش مي شود همچنين يك عدد نبشي 10 يا 12 كه روي روق جوش مي‌گردد به ستون متصل مي‌شود بعضي از مهندسين محاسب براي آنكه تكيه‌گاهي تقريباً گيردار به وجود بياورند يك عدد نبشي نيز روي پل قرار مي‌دهند. براي ايجاد تكيه‌گاهي كه كاملاً گيردار باشد بايد از صفحه‌هاي همان گير استفاده نمود صفحه‌ همان گيرصفحه اي است به شكل ذوزنقه يا مستطيل كه روي پل قرارگرفته وآنرا به ستون متصل مي نمايند در ايران اغلب مهندسين محاسب به همين طريق عمل مي‌نمايند يعني پل را از كنار ستون عبور داده و در اين حالت پل را ممتد محاسبه مي‌نمايند و مخصوصاً در ستون هاي مياني اسكلت از دو طرف ستون پل هاي ممتد عبور داده و به اصطلاح از گره خورجيني استفاده مي‌نمايند.

حالت دوم آن است كه پل از وسط ستون عبور نمايد و حالت سوم موقعي است كه پل به جان ستون ختم مي‌شود در اين حالت امكان ايجاد پل هاي سراسري ممكن نيست زيرا اگر بخواهيم پل سراسري اجرا نمائيم مجبور هستيم سوراخي در جان تير ايجاد كنيم كه اين خود باعث ضعف ستون مي‌گردد بدين لحاظ بهتر است پل را در اين حالت قطعه قطعه سوار كنيم.

نكاتي در مورد ساختن پل ها

گاهي ممكن است براي دهانه‌اي پل ها را با دو يا يك عدد تسمه كه به بال تير جوش مي‌شود تقويت نمائيم اين تسمه‌ها معمولاً در تيرهاي ساده در وسط پل و در تيرهاي متدد در نزديكي تكيه‌گاه جوش مي‌شود چنانچه براي تقويت پل از يك عدد تسمه استفاده نماييم بهتر است كه اين تسمه از بالا جوش شود زيرا در صورتيكه از پائين جوش شود در موقع سفيد كاري مزاحمت ايجاد كرده و مجبور هستيم ضخامت گچ و خاك را در كليه سطح سقف به اندازه ضاخمت تسمه تقويتي افزايش دهيم.

اتصال دو پل كه از كنار هم مي‌گذرند

چنانچه از دو سمت بالا يك ستون دو پل عبور كنند بهتر است كه اين پل را با تسمه‌هايي در چند نقطه به همديگر متصل نمائيم تا پل‌ها يك پارچه شده و با هم كار كنند.

تيرچه

اگر براي پوشش سقف از طاق ضربي استفاده مي‌نمائيم ناچاراً بايد همانطوريكه در ساختمان هاي آجري مشاهده مي‌شود تيرآهن هايي با شماره محاسبه شده روي پل ها كشيده و بين اين آهن ها را طاق ضربي بزنيم اين تيرچه‌ها ممكن است سراسري بوده و از روي پل ها عبور نمايند در اين صورت بايد محل برخورد تيرچه و پل جوشكاري شود.

چنانچه براي پل و تيرچه از يك شمارة تيرآهن استفاده شود در اين صورت تيرچه مي بايد از دو طرف زبانه شود.

وصله نمودن دو قطعه تيرآهن به يكديگر

چنانچه مجبور باشيم دو قطعه تيرآهن را بهم ديگر متصل نمائيم اگر از اين تير براي پل استفاده شود كافي است بوسيله دو قطعه تسمه به دو طرف جان تير و يك قطعه تسمه روي تير به سمت بالا آنها را به هم وصل نمائيم اگر اين قطعه براي تيرچه استفاده شود بوسيله يك قطعه در جان تير و يك قطعه وصله روي بال تير آن را به هم متصل می نمایم

باد بند

متداول‌ترين بادبندها از فولاد هستند كه به صورت ضربدري بين دو ستون قرار مي‌گيرند.

براي اينكه سطح جوش در باد‌بند به اندازه كافي باشد در محل اتصال بادبند به گره‌ها و يا محل برخورد دو پروفيل بادبند به همديگر صفحه‌هايي جوش مي‌دهد طول و عرض و ضخامت اين صفحه‌ها طبق محاسبه تعيين مي‌‌گردد اگر دهانه‌اي از ساختمان بادبند مي‌شود بهتر است حتماً قسمتهاي پائين همين دهانه تا روي فونداسيون بادبندي ادامه پيدا كند. اين بادبندها باعث مي شود كه نيرويي كه در اثر باد و يا زلزله به بالاي ستون وارد مي‌شود به سرعت به زمين منتقل گردد.

ساختمان های بتنی

منظور از ساختمان هاي بتني ساختماني است كه كليه اجزاء اصلي آن از بتن مسلح ساخته شده باشد. سقف اين گونه ساختمان ها در انواع مختلف ساخته مي‌شود از قبيل بتني پيش ساخته بتنيدر جا ريخته تيرچه بلوك و غيره…

مزاياي ساختمانهاي بتني

ماده اصلي بتن كه شن و ماسه مي‌باشد تقريباً در تمام نقاط كره زمين به حد وفور يافت مي‌شود روي اين اصل امكان ساخت ساختمان هاي بتني را ميسر مي‌سازد.

ساختمانهاي بتني در مقابل عوامل جوي از ساختمانهاي فلزي مقاوم‌تربوده در نتيجه عمر طولاني‌تردارند.

ساختمانهاي بتني در مقابل آتش سوزي نسبت به ساختمانهاي فولادي مقاوم‌ترند .

به علت شكل‌پذيري بتن كه مي‌تواند به هر شكلي كه قالب آن تهيه مي‌شود ساخته شود ساختن ستون و پل به اشكال مختلف را ميسر مي‌سازد .

براي اجراء ساختمانهاي بتني به كارگاههاي زير نياز داريم :

1ـ كارگاه قالب‌بندي يا كارگاه نجاري   2ـ كارگاه آرماتوربندي   3- کارگاه تهیه بتن

بتن سازی

در كارگاههاي كوچك پس از تعيين نسبت اختلاط شن و ماسه بايد از پيمانه‌هايي چوبي استفاده نمود ابعاد اين پيمانه‌ها را بايد طوري درنظر گرفت كه اولاً از لحاظ وزن قابل حمل و نقل براي كارگر باشد ثانياً حجم آن طوري باشد كه به تعداد صحيح يك متر مكعب شن و يا ماسه را پيمانه نمايد مثلاً اگر ابعاد آنرا 50×50 به ارتفاع 25 سانتي‌متر بسازيم با 16 پيمانه آن يك متر مكعب شن و ماسه خواهيم داشت . حتي‌المقدور براي ساختن بتن حتي به مقدار كم بايد از ماشين‌هاي بتن سازي (بتونير) استفاده نمود . بتونيرها داراي ديگ گردنده‌اي هستندكه به آهستگي حول محوري مايل نسبت به افق مي‌گردد و بوسيله تيغه‌هايي كه در داخل آن تعبيه شده محتويات خود را مخلوط مي‌نمايد نوع بزرگتر آن داراي پيمانه مي‌باشد كه اين پيمانه جهت شن و ماسه است و گنجايش آن بر حسب ليتر روي آن قيد شده است .

بايد توجه داشت كه بتن بايد بحدي روان باشد كه دانه‌هاي آن بخوبي روي يكديگر غلتيده و كاملاً آرماتورها را احاطه نمايند و گوشه‌هاي قالب خود را كاملاً پر نموده و كليه هواي موجود در قالب از آن خارج شود .

بتن ريزي

قبل از بتن ريزي بايد كليه آرماتورها با نقشه كنترل شود مخصوصاً دقت شود كه آرماتورها به همديگر با سيم آرماتوربندي بسته شده باشد و اگر جايي فراموش شده باشد مجدداً بسته شود فاصله آرماتورها يكنواخت باشد زيرا اغلب اتفاق مي‌افتد كه در تيرهاي اصلي كه آرماتورها نزديك همديگر بسته مي‌شود فاصله بين آرماتورها يكنواخت نيست كه اين موضوع باعث مي‌شود كه بتن نتواند كليه ميلگردها را احاطه نموده و قطعه همگن و توپري به وجود بياورد بايد محل بتن ريزي عاري از خاك و مواد زائد باشد اگر بين اتمام كار آرماتوربندي و بتن‌ريزي چند روز فاصله باشد حتماً مي‌بايد محل كار با دقت بيشتري بازديد شود. كليه قسمتهاي قالب‌بندي بايد با دقت بازديد شود از استحكام تيرها و دستك‌ها و قالب‌ها بايد مطمئن بشويم . موقع بتن ريزي بايد از رفت و آمد زيادروي آرماتورها جلوگيري نمود زيرا در اينصورت در اثر وزن كارگران در آرماتورها انحناي موضعي بوجود مي‌آيد .

در دال ها و تيرها و سقف ها بايد با كوبيدن مداوم بتن آنرا به تمام گوشه‌های قالب بتن راهنمايي نموده و جسم توپري بوجود مي آوريم, در بتن ريزي با ارتفاع زياد بهتر است آنرا در لايه‌هاي 30 سانتيمتري ريخته و هر لايه را بخوبي كوبيده و بعد لايه بعدي را بريزيم .

نگهداری بتن

سيمان موجود در بتن ريخته شده درمجاورت رطوبت بايد سخت شده و دانه‌هاي سنگي موجود در مخلوط را به همديگر چسبانيده و مقاومت بتن را به حداكثر برساند بدين لحاظ مي‌بايد از خشك شدن سريع بتن جلوگيري نموده و آنرا از تابش شديد آفتاب و وزش بادهاي تند محفوظ نگاه داشت و سطح آنرا حداقل تا 7 روز مرطوب نمود براي اينكار بهتر است كه روي بتن تازه ريخته شده را با گوني يا كاغذ پوشانيده و اين پوشش را مرطوب نگاه داريم بهتر است بعد از 3 الي 4 ساعت بعد از بتن ريزي شروع به آب دادن روي آن بنمائيم در غير اينصورت سطح آن ترك خورده و موجب نفوذ هوا و آب به داخل بتن شده و آرماتور بكار رفته در بتن در معرض خورندگي واقع گرديده كه موجب ضعف قطعه خواهد شد .

قالب بندی بتن

همانطوريكه قبلاً گفته شد در کارگاههای ساختمانهاي بتنی سه كارگاه وجود دارد كه هم زمان به كار خود ادامه مي‌دهند اين سه كارگاه عبارتند از كارگاه هاي بتن سازي ـ آرماتوربندي و قالب‌بندي.

از آنجا كه بتن قبل از سخت شدن روان مي‌باشد لذا براي شكل دادن به آن احتياج به قالب بتن داريم قالب هايي كه براي بتن ساخته مي‌شود اغلب چوبي مي‌باشد براي كارهاي سري سازي از قالب فلزی بتن نيز استفاده مي‌شود . قالب بتون ها و داربست های زير آن علاوه بر شكل دادن به بتن, وزن آنرا نيز تا زمان سفت شدن تحمل مي‌نمايند .

ضخامت تخته‌هاي مورد مصرف در مورد ستون ها و كف تيرها حداقل 3 سانتيمتر و ضخامت تخته‌هاي گونه تيرها و قالب دال ها حداقل 2 سانتيمتر مي‌باشد. معمولاً سطح تماس بتن و تخته قالب‌بندي را بوسيله روغن‌هاي معدني خنثي شده (بدون اسيد و قليا) چرب مي‌نمايند. ماليدن روغن به روي قالب بتن بدان علت است كه اولاً تخته كه در ابتدا كاملاً خشك است آب بتن مجاور خود را نكشد و موجب فساد بتن نشود و دوم این که موقع باز كردن قالب بتون تخته‌ها به راحتي از بتن جدا شوند .

براي بستن تخته‌ها به همديگر از چوب هايي كه در اصطلاح قالب‌بندي به آن چهار تراش مي‌گويند استفاده مي‌شود كوچكترين بُعد مقطع اين چهارتراشها كه به آن پشت‌بند هم مي‌گويند نبايد از 8 سانتي‌متر كمتر باشد .

داربست

براي داربست و نگهداري قالب بتن از چوب گرد كه به آن تيرچوبي هم مي‌گويند استفاده مي‌نمايند. براي پايه‌ها و پشت بندها مي‌توان از چوب سفيد استفاده نمود قطر اين پايه‌ها حداقل نبايد از 10 سانتي‌متر كمتر باشد.

اين پايه‌ها تا ارتفاع 4 متري بايد يكپارچه بوده و از 4 متر به بالا مي‌تواند وصله‌دار باشد ولي نسبت پايه‌هاي وصله‌دار به تعداد كل پايه‌ها نبايد از یک سوم تجاوز كند .

اگر اتصال دو قطعه چوب بهم بوسيله لوله انجام مي‌شود حداقل طول اين لوله بايد 60 سانتي‌متر بوده و قطر داخلي آن cm 1از قطر چوب بيشتر باشد بطوريكه نصف طول لوله در هر قطعه چوب قرار گيرد ضمناً اتصال بايد بوسيله چهارپيچ و مهره حداقل به قطر 10 ميليمتر تكميل گردد .

در هر حال فاصله پایه ها از همديگر نبايد از 80 سانتيمتر تجاوز نماید.

انواع قالب بتن

1ـ قالب بندی پی ها :

معمولاً براي قالب بندی پي‌ها از آجر استفاده مي‌كنند بدين صورت كه بعد از خاكبرداري و تعيين محورها اندازه پي‌ها را با آجر چيده و بعد شناژها را نيز به آن متصل مي‌نمايند ضخامت اين آجرچيني حتي مي‌تواند 10 سانتي‌متر هم باشد بهتر است براي اين آجر چيني از ملات گل استفاده شود زيرا در اينصورت بعد از سخت شدن بتن مي‌توان آجرها را برداشته و مجدداً استفاده نمود و نيز بايد قبل از بتن‌ريزي پشت قالب بتن را با خاك يا آجر پر كرد تا قالب بتون در حين بتن ریزی متلاشي نشوند همچنين بايد رويه آجر را با يك ورقه نايلون پوشانيده شود تا آجر آب بتن را به خود نكشد و باعث فاسد شدن بتن نشود .

2ـ قالب بندی ستون ها :

اغلب ستونها بصورت چهار ضلعي (مربع يا مستطيل) مي‌باشد گاهي نيز به صورت دايره ، بيضي و غيره براي قالب بندی ستون ها ابتدا ابعاد ستون را از روي نقشه‌ تعيين نموده و دو ضلع قالب را به همان ميزان از تخته‌هاي مناسب بريده و به چوبهاي چهارتراش كه به آن پشت‌بند مي‌گويند ميخ مي‌نمايند بايد توجه نمود كه پشت بندهاي اضلاع مقابل اولاً در حدود 10 الي 15 سانتي‌متر از پهناي قالب بتن بيشتر باشد در ثاني پشت بندهاي اضلاع مقابل درست مقابل همديگر قرار بگيرد تا در موقع اتصال چهار ضلع ستون به يكديگر با بستن سيم نجاري به اين زايده‌ها امكان اتصال آنها به يكديگر به سهولت انجام پذيرد فاصله حداكثر اين پشت بندها ازيكديگر نبايد از 80 سانتي‌متر تجاوز نمايد .

بايد توجه داشت كه در موقع باز كردن قالب بتون, قالب بتن را طوری باز كنيم تا گوشه تيز ستون خراب نشود براي جلوگيري از اين خرابي در گوشه‌های قالب بتن فتيله‌هاي مثلثي شكل نصب مي‌كنند تا در داخل قالب پخي‌هايي ايجاد گردد .

3ـ قالب تيرهاي اصلي :

در اغلب موارد بتن تيرهاي اصلي و سقف يكپارچه ريخته مي‌شود و آرماتورهاي سقف و تيرهاي اصلي به يكديگر متصل مي‌باشد اگر ضخامت تيرهاي اصلي از سقف بيشتر باشد اغلب اين تفاوت ضخامت را از پايين منظور نموده و سپس آنرا با سقف كاذب اصلاح مي‌نمايند در اين مورد تيرهاي اصلي از دو قسمت تشكيل مي‌شود كه اين دو قسمت عبارتند از كف و گونه‌هاي چپ و راست ولي اگر ضخامت تيرهاي اصلي و سقف مساوي باشد و يا اختلاف ضخامت در بالا منظور شود در نتيجه تيرهاي اصلي فقط احتياج به كف دارد . ساختن قالب آن بدين صورت است كه پايه‌هايي با كلاهك مطابق شكل به تعداد لازم بين دو ستون قرار داده و كف تير اصلي را به پهناي تعيين شده درنقشه كه از قبل ساخته شده است روي اين پايه‌ها نصب مي‌نمايند و به آن ميخ مي‌كنند تعداد اين پايه‌ها بايد آنقدر باشد كه بخوبي بتواند وزن آرماتور و بتن و كارگران در حين بتن ريزي را تحمل نمايد در هر حال فاصله اين پايه‌ها نبايد از 80 سانتي‌متر تجاوز نمايد. بايد كاملاً دقت شود كه كليه قسمتهاي تير در يك تراز باشد حداقل ضخامت تخته كف تيرها 3 سانتي‌متر و حداقل ضخامت تخته دالها و گونه‌ها 2 سانتي‌متر است.

4- قالب بندی سقف :

در مورد سقف ساختمانهاي بتوني آنچه كه در ايران معمول است اغلب تيرچه بلوك مي‌باشد گاهي نيز از دال بتني پيش ساخته و يا بتن در جا ريخته استفاده مي‌نمايند در مورد دال بتني پيش ساخته احتياج به قالب‌بندي نيست ولي در مورد سقف هاي بتني در جا ريخته و سقف هاي تيرچه بلوك براي هر كدام احتياج به قالب‌بندي مخصوص مي‌باشد. براي سقف هاي بتني كه احتياج به قالب‌بندي مفصل‌تر و محكم‌تر دارد معمولاً در به هم ميخ كردن تخته‌ها و تشكيل صفحه‌اي به ابعاد مورد نياز استفاده مي‌كنند كه اين تخته‌ها را روي داربست‌هاي چوبي قرار داده آنگاه شبكه‌هاي فلزي (آرماتوربندي) را روي آن قرار مي‌دهند و بتن ريزي مي‌نمايند در مورد داربست سقف و تيرهاي اصلي در طبقه هم كف كه پايه‌هاي چوبي روي زمين قرار مي‌گيرد و حتي ممكن است كه اين پايه‌ها روي خاك دستي واقع شود در اثر وزن بتن كه به پايه‌ها منتقل مي‌شود اين پايه‌ها نشست كرده و تيربتني و يا سقف از جاي خود حركت نموده و از تراز خارج شده و در نتيجه خيز بر مي‌دارد براي جلوگيري از اين مورد بايد حتماً زير اين پايه‌ها تخته‌هايي به ضخامت 4 تا 5 سانتي‌متر و به عرض حدود 20 سانتي‌متر و به طول حدود 4 متر قرار داده تا فشار وارده از تير يا سقف در اثر وزن بتن نقطه‌اي نباشد به اين تخته‌ها تخته زيربندي مي‌گويند.

براي تنظيم قالب‌بندي و سهولت در قالب برداري از گوه استفاده مي‌نمايند به اين صورت كه دو عدد گوه زير هر پايه قرار مي‌دهند و بوسيله چكش آنرا در جاي خود محكم نموده و آنگاه آنرا بوسيله گچ در محل خود ثابت مي‌نمايند. در مورد سقف هاي تيرچه بلوك احتياج به بستن تمام سقف با تخته نيست فقط بايد كمتر تيرچه‌ها به فاصله‌هاي به حدود 5/1 تا 2 متر بسته شود تا از شكم كردن آنها جلوگيري شود.

باز کردن قالب بتن

اصولا قالب برداري در ساختمان بتني وقتي بايد انجام شود كه اجزاء بتني بتواند وزن خود را تحمل كند براي ستون ها وگونه تيرها همين‌قدر كه شكل هندسي آنرا تشكيل گرديد مي‌توانند قالب بتون را باز كنند ولي در مورد تيرها و سقف ها حداقل 2 تا 3 هفته بعد از بتن ريزي بايد قالب بتن برداشته شود در اين مدت هر قدر هوا سردتر باشد قالبها بايد ديرتر برداشته شود در موقع قالب برداري بايد از برداشتن كليه پايه‌ها در يك مرحله خودداري نمود بهتر است قالب‌ها را درمرحله اول يك در ميان برداشته و در مرحله بعد نيز بتدريج به قالب برداري ادامه دهيم. قالب برداري بايد جزء جز با كشيدن ميخ‌ها انجام شود و ضربه زدن به قالب و برداشتن ناگهاني آن مجاز نيست .

آرماتوربندي

آرماتوربندي از حساس‌ترين و با دقت‌ترين قسمت هاي ساختمان بتني مي‌باشد زيرا كليه نيروهاي كنشي در ساختمان بوسيله ميله‌گردها تحمل مي‌شود.

كارگاه آرماتوربندي بايد در قسمتي جدا از كارگاه اصلي تشكيل گردد در كارگاه هاي كوچك آرماتورها را با دست (آچار گوساله ) خم مي‌نمايند ولي در كارگاه‌هاي بزرگ آرماتورها با ماشين خم مي‌شوند ميلگردها بايد از نوع ذكر شده درنقشه باشد (آجدار يا ساده) اگر ميلگرد خميدگي موضعي داشته باشد اين خميدگي‌ها قبلا صاف گرديده بعد اقدام به شكل دادن آرماتور بشود آرماتورها بايد تميز بوده و در موقع كار فاقد گل و مواد روغني و مواد رنگي باشد. آرماتورها بايد طوري به هم بسته شود تا در موقع بتن ريزي از جاي خود تكان نخورده و جابجا نشود و فاصله آنها از يكديگر بايد طوري باشد كه بزرگترين سنگدانه بتن براحتي از بين آنها رد شده و درجاي خود قرار گيرد.

خم كردن آرماتور :

آرماتورهاي تا قطر 12 ميليمتر را مي‌توان با دست خم نمود ولي آرماتورهاي بزرگتر از 12 ميليمتر بهتر است با دستگاه مكانيكي مجهز به فلكه خم شود . كليه آرماتورهاي ساده بايد به قلاب ختم شود ولي آرماتورهاي آجدار را مي‌توان به صورت گونيا خم نمود سرعت خم كردن بايد متناسب با درجه حرارت محيط باشد بايد از خم كردن آرماتورها در حرارت كمتر از 50c خودداري نمود .

وصله كردن آرماتورها

با توجه به اينكه طول ميلگرد كه به بازار عرضه مي‌شود 12 متر مي‌باشد و در اغلب قسمت هاي ساختمان‌ها مخصوصاً در شناژها ميلگردهايي با طول بيشتر مورد نياز مي‌باشد و همين طور قطعات باقي مانده از شاخه‌هاي بلند بالاخره بايد مصرف شود ناگزير از وصالي ميلگردها هستيم بهتر است دقت شود حتي‌المقدور اين وصله ها به حداقل برسد در صورت اجبار اين اتصالات با نظر مهندس ناظر در جايي باشد كه تنش‌ها در آنجا حداقل است و بايد توجه شود كه در يك مقطع كليه آرماتورها وصالي شده نباشد. اتصال دو آرماتور در ساختمان هاي بتني اغلب بصورت پوششي بوده و با روي هم آوردن دو قطعه انجام مي‌شود . اين نوع اتصال براي آرماتور تا نمره 32 مجاز مي‌باشد و به صورت زير انجام ميگردد دو قطعه آرماتور را در كنار هم قرار داده و بوسيله سيم آرماتوربندي بهم ديگر متصل مي‌نمايند . طول روي هم آمدن دو قطعه معمولاً به اندازه 40 برابر قطر ميلگرد مصرفي است.

پی سازی

بعد از اينكه خاكبرداري تمام شد و كليه محورها مشخص گرديد قالب بندی پی را انجام مي‌دهيم سپس بتن مگر را مي‌ريزيم آنگاه بايد شبكه كف پي را كه قبلاً طبق نقشه بافته و آماده شده است در پي قرار دهيم اگر در پي بتن مگر وجود داشته باشد حداقل فاصله خارجي شبكه زير پي از بتن مگر 3 سانتي متر است و اگر از ريختن بتن مگر صرف نظر كرده‌ايم حداقل اين فاصله 6 سانتي‌متر مي‌باشد. پي‌ها منفرد تا ارتفاع 40 سانتيمتر را بايد بصورت يك پله اجرا نمود و از 40 سانتي‌متر تا 25/1 متر را مي‌توان بصورت دو پله و از ارتفاع 25/1 متر به بالا را مي‌توان بصورت چند پله اجرا نمود در هر حال پله‌ها بايد طوري باشد كه اگر از انتهاي ستون خطي به زاویه 45 درجه رسم نمائيم اين خط داخل پله‌ها قرار گيرد . پي‌هاي منفرد حداقل بايد از دو جهت بوسيله شناژ بتنی به پي‌هاي هم جوار خود متصل باشند و حداقل ابعاد اين كلاف بتنی بايد 30 سانتي‌متر باشد . حداقل بتن روي قفسه شناژ 3 سانتي‌متر مي‌باشد آرماتورهاي كف شالوده بايد در دو جهت درتمام بعد شالوده ادامه يابد ولي اگر طول پي از 3 متر تجاوز نمايد مي‌توان آرماتورها را در يك ميان كوتاه‌تر اختيار نمود ولي طول آرماتورهاي كوتاه شده نبايد از 8/0 طول اصلي كمتر باشد . قبل از بتن ریزی بايد حتما يك بارديگر فاصله محور تا محور آرماتورهاي ريشه(انتظار) كنترل شده و با نقشه مطابقت گردد .

بعد از اجراء فونداسيون و گذاشتن ميلگردهاي ريشه اگر بخواهيم ميلگردهاي ستون را در كنار ميلگردهاي ريشه قرار دهيم به اندازه قطر آرماتور ريشه ستون از محور خود منحرف خواهد گرديد كه اگر اين انحراف در طبقات بالا تماماً در يك جهت باشد ممكن است ستون طبقه پنجم و يا ششم چندين سانتي‌متر تغيير مكان بدهد بدين لحاظ بايد سعي شود كه اين تغيير جهت در هر طبقه بر خلاف تغيير طبقه پايين‌تر باشد بهتر آن است كه در آرماتورهاي ستون انحناي كوچكي ايجاد نمائيم كه انحناء به اندازة قطر ميلگرد مي‌باشد.

ستون

بعد از بتن ريزي پي قفسه آرماتورهاي ستون را كه از قبل بافته و آماده شده است به آرماتورهاي ريشه متصل مي‌نمايند البته اينكار بايد حداقل 3 ـ 4 روز بعد از بتن ريزي پي انجام شود آنگاه قالب‌هاي فلزي و چوبي را در اطراف ستون قرار داده و آنرا بوسيله سيم نجاري و ميخ يا ميلگردهاي مخصوص به هم متصل مي‌نمايند سپس آن را شاغول كرده و بوسيله چهارعدد تير چوبي در جاي خود مستحكم مي‌نمايند. بعد از تثبيت كامل موقعيت ستون محور آن را با ستون هاي مجاور از بالاي ستون و پايين ستون اندازه مي‌گيرند. در صورت درست بودن اقدام به بتن ريزي مي‌نمايند اگر ارتفاع بتن زياد باشد پرتاب بتن از بالا و سقوط آن به ته قالب موجب جدا شدن دانه‌ها از يكديگر مي‌شود بايد توجه شود كه آرماتورهاي طولي و عرضي ستون ها بايد طوري به هم بافته شود كه در موقع حمل و نقل و كار گذاشتن و بتن ريزي خطر جابجا شدن آرماتورها و دور و نزديك شدن آن ها از هم ديگر وجود نداشته باشد . آرماتورهاي طولي ستون ها بايد طوري انتخاب شودكه در ارتفاع يك طبقه احتياج به وصله نداشته باشد اگر در ساختمان هاي چند طبقه ابعاد ستون فوقاني كاهش مي‌يابد آرماتورها بايد خم شده و به صورت مايل به ستون بالايي متصل گردد محل خم كردن آرماتور بايد 5/7 سانتي‌متر بالاتر ازمحل تلاقي زيرين دال يا تير با ستون شروع شده و 5/7 سانتي‌متر پايين‌تر از سطح فوقاني دال با تير خم شود در هر حال شيب قسمت مايل نبايد از 1 به 6 تجاوز نمايد در صورتي كه نتوان اين شيب را رعايت نمود بايد آرماتورهاي ستون پايين را در تير بتني يا دال مهار نموده و براي ستون بالايي آرماتورهاي ديگري پيش‌بيني نمود.

تير

تيرها قسمتي از ساختمان بتوني مي‌باشدكه بار سقف را به ستون منتقل نموده و ستون به پي وبالاخره پي به زمين منتقل مي‌نمايد بعد از اتمام بتن ريزي كليه ستون ها و قالب برداري از آنها اقدام به قالب‌بندي تيرهاي اصلي مي‌نمايند در ساختمان هايي كه سقف آن تيرچه بلوك بوده و يا دال بتني ريخته شده در محل مي‌باشد معمولاً سقف و تير را يك پارچه بتن ريزي مي‌نمايند تيرهاي بتني اغلب با مقاطع مربع و يا مستطيل مي‌باشد در ساختمانهاي بتني از تير T شكل نيز استفاده مي‌نمايند. مقطع تيرها در ساختمان ‌هاي بتني معمولي در تمام طول تغيير نمي‌كند ولي گاهي براي صرفه‌جويي مقطع تير را در طور تير تغيير مي‌دهند ولي در هر حال تغيير سطح مقطع بايد بصورت تدريجي بوده و نسبت افزايش ارتفاع و يا عرض در طول تير از 1 به 3 تجاوز ننمايد . گذاشتن يك رديف آرماتور طولي در بالا ويك رديف آرماتور طولي در پايين اجباري بوده و اين آرماتورها بايد بوسيله تنگ به يكديگر بسته شوند و حداقل فاصله آرماتورها ازهم ديگر 3 سانتي متر مي‌باشد بايد كليه قفسه ميلگردهاي تير از سطح قالب چند سانتي‌متر بالاتر قرار گيرد تا كليه ميلگردها در بتن غرق شود براي اينكار بايد قطعات ريز سنگ و يا بتن زير قفسه آرماتور تير قرار داد. استفاده از تنگ در تمام شرايط مجاز است و بايد انتهاي آن به خم 135 درجه ختم شده و حتي‌المقدور درمنطقه فشاري بتن مهار گردد.

در موقع بتن ريزي تيرها بايد توجه نمود كه مخصوصاً بتن در زير شبكه رفته و كليه فولاد‌هاي طولي مخصوصاً فولادهاي عرضي در بتن غرق شده و حداقل بتن 5/1 تا 2 سانتي‌متر روي فولاد را بپوشاند اين كار با ويبره كردن بتن و كوبيدن آن براحتي ميسر است قبل از بستن صفحه قالب زير تيرهاي اصلي بايد ارتفاع كليه ستون ها اندازه گرفته شده با خط تراز مقايسه شده و در يك سطح واقع شود .

سقف

سقف هاي ساختمان هاي بتني يا تيرچه بلوك است يا دال بتني ريخته شده درمحل و يا دال بتني پيش ساخته .

سقفهاي تيرچه بلوك

اجزاء تشكيل دهنده سقف تيرچه بلوك عبارتند از : 1ـ تيرچه 2ـ بلوك 3ـ ميلگردممان منفي     4ـ ميلگرد حرارتي 5ـ كلاف عرضي 6ـ قلاب اتصال

7ـ بتن

1ـ تيرچه

متداول ترين نوع تيرچه در ايران تيرچه‌ها يبتني مي‌باشد كه با قالب سفالي و يا بدون قالب سفالي تهيه و عرضه مي‌گردد. تيرچه‌هاي معمولي با خرپا مسلح مي‌باشند خرپا از سه قسمت تشكيل مي‌شود   1ـ ميله‌گردهاي كف خرپا مي‌باشد كه تعداد و قطر آن طبق محاسبه بدست مي‌آيد.

ممان هاي مثبت تيرچه بوسيله همين ميلگردها تحمل ميشود

اين ميلگردها بايد درست در وسط طول تيرچه قرار گيرد براي اينكه اين ميلگردها در موقع بتن ريزي جابجا نشود بهتر است آنها را بوسيله يك يا چند ميلگرد عرضي به همديگر جوش بدهيم.

2ـ ميلگرد فوقاني خرپا كه از ميله‌گرد 8 يا 10 و يا 12 آجدار بوده و داخل بتن سقف و ميلگردهاي حرارتي قرار مي‌گيرد.

3ـ ميله‌گرد مارپيچ يا ميله‌گرد مهاري خرپا است كه ميله‌گرد كف را به ميلگرد فوقاني متصل مي‌نمايد متداول‌ترين نوع خرپا را در داخل قالب فلزي يا سفالي قرار مي‌دهند آنگاه بتني با عيار 400 يا 450 Kg سيمان و مصالح سنگي ريزدانه تهيه نموده و قالب را از اين بتن پر كرده و بوسيله ميز لرزان آنرا ويبره مي‌نمايند بعد از سخت شدن آن را از قالب جدا كرده و چند روزي در حوضچه‌هاي آب قرار مي‌دهند .

2ـ بلوك

بلوك هاي مورد استفاده در سقف هاي تيرچه بلوك معمولاً بتني يا سفالي است و هيچ‌گونه باري را تحمل نمي‌نمايد و فقط به عنوان قالب مورد استفاده قرار مي‌گيرد بلوك هاي سفالي از لحاظ وزن سبك‌تر بوده و بار كمتري را به ساختمان وارد مي‌نمايد .عرض بلوك ها معمولاً 40 سانتيمتر بوده گاهي نيز آنهارا تا 60 cm هم مي‌سازند و ارتفاع آن تابع ضخامت سقف و بار سقف بوده بلوك بايد طوري طرح شود كه به راحتي قابل حمل و نقل بوده و روي تيرچه قرار بگيرد. بلوك ها داراي لبه‌اي هستند كه بوسيله آن بروي تيرچه قرار مي‌گيرند اگر از تيرچه با قالب سفالي استفاده مي‌شود بهتر است از بلوك سفالي نيز استفاده گردد زيرا به علت هم رنگ بودن مصالح بعد از سفيدكاري روي سقف ايجاد سايه نمي‌نمايد.

3ـ ميلگردهاي ممان منفي

با فرض اينكه تكيه‌گاه تيرچه ها گيردار فرض مي‌شود در محل تكيه‌گاه مماني ايجاد مي كند كه مي‌بايد بوسيله ميلگردي تحمل شود به اين لحاظ اگر دو عدد تيرچه به يك تير ختم شود ميلگرد فوقاني تيرچه‌ها را بوسيله قطعه ميلگردي به طول 2 تا 5/2 متر به هم ديگر متصل مي‌نمايند قطر اين ميلگرد بوسيله محاسبه بدست مي‌آيد و معمولاً از ميلگردي به قطر 8 تا 10 يا 12 استفاده مي‌گردد.

در آخرين دهانه كه تيرچه به يك تير ختم مي‌گردد نيز ميلگردي را بصورت گونيا خم نموده و قسمت كوتاه گونيا را داخل گونه تير يا ميلگردهاي تير بتني قرار داده و قسمت مستقيم را روي ميلگرد فوقاني تيرچه گذاشته و چند جاي آنرا با سيم آرماتوربندي مي‌بندند به اين قطعات ميلگرد ممان منفي مي‌گويند.

4ـ ميلگردهاي حرارتي

بعد از اتمام سقف و گذاشتن كليه فولاد ها گروه ديگر ميلگرد در جهت عمود بر ميلگردهاي بالاي تيرچه به فاصله تقريبي 25 الي 40 سانتي متر قرار مي‌دهند قطر اين ميلگردها بوسيله محاسبه تعيين مي‌شود و معمولاً ميلگردي به قطر 6 تا10 ميليمتر مي‌باشد به اين فولاد ها ميلگرد حرارتي مي‌گويند. اين ميلگردها بايد به كليه فولاد هاي تيرچه با سيم آرماتوربندي بسته شود.

5ـ كلاف عرضي

از دهانه 2/4 متر به بالا در وسط دهانه بين بلوك‌ها ( عمود بر جهت تيرچه) فاصله‌اي در حدود حداقل 10 سانتي‌متر قرار مي‌دهند و زير اين فاصله را تخته‌اي قرار داده و دورن اين فاصله حداقل 2 ميلگرد به قطر 10 ميليمتر يكي بالا و يكي پايين قرار مي‌دهند ميلگرد بالا را به ميلگردهاي بالايي تيرچه مي‌بندند و ميلگرد پايين را هم به فولاد هاي مارپيچ تيرچه متصل مي‌نمايند و اين فضا بعد از آنكه بوسيله بتن پر شد مانند تيري عمود بر تيرچه‌ها قرار گرفته و در مقابل ممانهاي وسط تيرچه مقاومت خواهد نمود و براي دهانه‌هاي بيش از 6 متر دو عدد كلاف عرضي با فاصله‌هاي مساوي در نظر مي‌گيريم.

6ـ قلاب اتصال

در ساختمان‌هايي كه اسكلت آن فلزي است ميلگردهاي تيرچه روي نيمي از بال پل قرار مي‌گيرند كه پهناي آن در حدود 2 تا 3 سانتي‌متر مي‌باشد در شرايط عادي اين تكيه‌گاه كافي است ولي اگر سقف در اثر نيروي زلزله جابجا شود تيرچه از تكيه گاه خود خارج شده و سقف سقوط خواهد كرد براي جلوگيري از اين عيب ميلگردهايي را كه قطر آن بوسيله محاسبه تعيين مي‌شود و معمولاً از ميلگردهايي به قطر 12 تا 4 1ميليمتر استفاده مي‌شود و بوسيله آن تيرچه و آهن پل را به همديگر متصل می نماید.

Formwork equipment

اتصالات قالب بتن

صنعتگران مهر تولید کننده انواع اتصالات قالب فلزی بتن. پین و گوه ، بولت تمام رزوه قالب بندی ، واشرکاس ، واشر دوله ، بلت عصایی ، مهره خروسکی ، میان بولت آب بند چدنی ، میان بولت آب بند فنری ، گیره متوسط ، گیره بلند ، نبشی صفر ، سرجک سقفی قابل رگلاژ و کلیه تجهیزات قالب بندی بتن

Jack Wall formwork

جک سقفی

تولید جک سقفی در اندازه مختلف. جک سقفی سنگین صلیب دار که با لوله ۲.۵ میل تولید می شود و وزن ۳.۵ متر جک حدودا ۱۵.۵ کیلو می باشد و جک سقفی سبک صلیبدار که با لوله ۲ میل تولید می شود و وزن جک ۳.۵ متری سبک حدودا ۱۳.۳ می باشد و رزوه جک سقفی ۲۰ سانت و کفی جک سقفی

Modular Scaffolding

داربست مدولار

تولید کننده داربست مثلثی در ابعاد مختلف. اجزای تشکیل دهنده داربست مثلثی یا داربست امگا عبارتند از فریم ها در اندازه های ۵۰ سانت ، ۷۵ سانت و ۱ متر ، مهار افقی داربست مثلثی به طول ۱.۲۰ سانت و مهار مورب یا مایل به طول ۱۶۹.۷ سانتیمتر ، کفشک اسکافلد ، پین داربست ، سرجک سقفی قابل رگلاژ

Formwork and scaffolding

قالب فلزی بتن

صنعتگران مهر تولید کننده انواع قالب فلزی بتن با ورق فولاد مبارکه اصفهان با آلیاژ st37 . اجزای قالب بتن لبه ۵ عبارتند از سطح قالب با ورق ۳ میل، لبه های قالب ۵ میل و تسمه های پشت قالب باضخامت ۴ میل و ۵ میل. وزن قالب بتن ۵۰*۱۰۰ با ورق فولاد مبارکه اصفهان حدودا ۲۰ کیلوگرم